ORTODONTİ
Ortodonti; eski Yunancada ‘düzgün diş’ anlamına gelmektedir. Dişlerde ve çenelerdeki gelişim bozukluklarının düzeltilmesini amaçlar. Ortodontik tedavi dişlerdeki çapraşıklıkları, eksiklikleri, boşlukları, açık kapanış, çapraz kapanış, çene darlıkları, konum bozuklukları, çiğneme, ısırma ve konuşma problemlerini kapsamaktadır.
Ortodonti alanındaki uzman hekime ortodontist denir. Ortodontist olmak için önce beş sene süren diş hekimliği fakültesini bitirmek sonra da dört yıl veya daha uzun sürebilen bir uzmanlık/doktora programını tamamlamak gerekir. Buradan da anlaşılabileceği gibi ortodontist diş hekimin ilgilenebileceği her türlü hastalığa bakabilir fakat alanda uzmanlığı olmayan bir diş hekimi ortodonti alanındaki hastalıklara bakmamalıdır.
Süt dişlerinin düşmeye başladığı dönemde, 7-8 yaşlarında çocuklar mutlaka bir ortodonti uzmanıyla tanışmalı ve ilk ortodontik muayenesini olmalıdır.
1. Sabit Ortodontik Tedavi
Sabit ortodontik tedavide, dişlerin doğru yerinde hizalandırılabilmesi için
dişlerin üzerine yapıştırılan metal braketler ve bu braketlerin içinden geçen
teller vardır. Tedavi süresi maloklüzyonun şiddetine göre 9 ay - 3 sene arasında
değişebilmektedir. Ortodontik tedavi bitimine dek dişler üzerine yapıştırılan braketlerin
aynı şekilde diş yüzeyinde kalması gerektiği için bu tedavi yöntemine sabit tedavi denir.
5 haftada bir yapılan sabit tedavi randevularında elastik veya tel değişimi uygulanarak kontrollü
kuvvetlerle dişler düzeltilir.
Sabit ortodontik tedavi süreci için uygun zaman genellikle
11-12 yaşlarında daimi dişlenme tamamlandığındadır ancak ağız bakımını iyi yapan sağlıklı
kemik, diş ve dişetlerine sahip her yaşta bireye ortodontik tedavi uygulanabilmektedir.
Sabit ortodontik tedavide kullandığımız materyallerin içeriğinde nikel, titanyum ve paslanmaz
çelik mevcuttur. Bu elementlere karşı alerjisi bulunan hastalarda şeffaf plak tedavisi
önerilmektedir.
2. Şeffaf Plak Tedavileri (Invisalign)
Invisalign tedavisi, her biri 7-14 gün arasında takılan, tedavinin zorluğuna göre sayısı artan bir dizi şeffaf termoplastik plaktan oluşur. Plakların yemek haricinde günlük 20-22 saat takılması gerekmektedir. Her bir plak, plak başına yaklaşık 0.25-0.30 mm ortodontik diş hareketi oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Ataşman isminde dişler üzerine yapıştırılan estetik elemanlardan, elastiklerden ve kompozit butonlardan yararlanarak ortodontik diş hareketinin etkinliği arttırılmaktadır.
Son dönemlerde ağız sağlığına ve estetiğe verilen önem artmıştır. Özellikle yetişkin hastalar tarafından, geleneksel sabit apareylerden daha estetik ve takılıp çıkarılabildiği için daha konforlu daha hijyenik olan plaklar tercih edilmektedir.
3. Fonksiyonel Tedaviler
Fonksiyonel tedaviler üst ya da alt çeneye ait iskeletsel bozuklukları ″fonksiyonel çene ortopedisi″ olarak adlandırılan prensiple iyileştirmeyi kapsar. Fonksiyonel apareylerin amacı, büyük oranda doğal kuvvetlerin kullanılmasıyla diş-çene-yüz sistemini ilgilendiren düzensizliklerin giderilmesidir.
Üst çene ya da alt çenenin önde konumlanmasından kaynaklanan Sınıf II ya da Sınıf III anomalilerin tedavisi sırasında çenelerdeki büyüme-gelişimin yönlendirilmesi amacıyla ağız dışı kuvvetlerden sıklıkla yararlanılmaktadır. Alt çenenin geride olmasından kaynaklı Sınıf II anomalilerin tedavisinde ise ağız içi hareketli ya da sabit fonksiyonel apareylerden faydalanılmaktadır.
Fonksiyonel tedavi sırasında kullanılan apareyler, zararlı ağız alışkanlıklarının (parmak emme, dudak emme) önlenmesi ve düzeltilmesi açısından da önemli rol oynar. Bu tedaviler için erken muayene ve tanı yaşı 6 yaştır. Pre-adölesan dönem dediğimiz 9-10 yaş arası ergenlik öncesi dönem ise kritik yaş grubudur.
4. Eklem Tedavisi
Temporomandibuler eklem (TME) kafatası ve alt çenenin eklem yaptığı bölgede yer alan, vücudun en karmaşık eklemlerinden biridir. Toplumda çeşitli dereceleriyle yüksek oranda gözlemlenen TME rahatsızlıkları için problemin şiddetine göre; oklüzal uyumlama, oklüzal splint tedavisi, fizik tedavi, farmakolojik tedavi, psikiyatrik destek tedavisi, cerrahi tedaviler gibi farklı tedavi yöntemleri mevcuttur. En sık kullandığımız tedavi yöntemi “splint, interoklüzal splint, ısırma plağı, gece plağı” olarak adlandırılan ve alt veya üst çeneden birine uygulanan apareylerdir.
5.Pekiştirme Tedavisi
Sabit ortodontik tedavi veya şeffaf plak tedavisinden sonra elde edilen başarının kalıcı olması ve dişlerin konumlarının bozulmaması için tüm ortodonti hastalarına pekiştirme tedavisi uygulanmaktadır. Dışarıdan gözükmeyen, dişlerin lingual tarafına yapıştırdığımız pasif retainer teller ve plaklar pekiştirme aparatlarıdır.
Randevu Al
